Tydzień inny niż wszystkie

Miło mi poinformować, że zostałem zaproszony przez Fundację Sendzimira do uczestnictwa w pilotażowej edycji programu „Tydzień inny niż wszystkie„.  Jest to pierwsza polska edycja eksperymentu znanego jako noimpactproject.org – czyli w wolnym tłumaczeniu „przestań truć świat w którym żyjesz„. Pomysłodawcą projektu jest Colin Beaven, który w 2006 roku postanowił na swoim przykładzie (i własnej rodziny – i to mimo niechęci żony!) sprawdzić, czy ktoś żyjący w centrum wielomilionowego miasta może na tyle zmienić swoje nawyki, że przestanie w negatywny sposób wpływać na środowisko. Dokładniej – jak bardzo można obniżyć generowany przez siebie ślad węglowy (to odmiana śladu ekologicznego). W wielkim skrócie to pojęcie, opisujące ile planet takich jak nasza potrzeba, żeby utrzymać prowadzony przez Ciebie styl życia. Jak to zatem możliwe, że ludzie żyją w taki a nie inny sposób, a planeta „daje radę”? Okazuje się, że wcale nie daje – stale zmniejszają się jej zasoby i nie ma wystarczającej zdolności regeneracji, żeby choćby utrzymać aktualny status. Eksperyment trwał cały rok, podczas którego Colin stopniowo odrzucał kolejne standardy i udogodnienia „zachodniego” życia na rzecz bardziej zrównoważonego, proekologicznego podejścia. Co w tym niezwykłego? Kilka rzeczy:

– długość eksperymentu – 1 rok to czas, po którym tak przyzwyczajamy się do wprowadzonych zmian (zgodnie z deflacją stylu życia), że nawet po zakończeniu projektu większość nawyków zostaje z nami na zawsze.

– miejsce eksperymentu – centrum Nowego Jorku – kilkunastomilionowa metropolia, gdzie – wydawałoby się – po prostu TRZEBA żyć jak inni, stawiając potrzeby swoje i swojej rodziny znacznie przed potrzebami coraz bardziej dewastowanego świata.

– radykalność eksperymentu –  pomysłodawca zrezygnował nie tylko z wszelkiej elektryczności, ale również z używania papieru toaletowego, nie mówiąc nawet o całej liście mniejszych „kompromisów”.

Całość okazała się na tyle interesująca, że Colin założył własną fundację, wydał książkę i film dokumentujący jego roczne zmagania, a także stara się popularyzować swoje idee na całym świecie (zresztą z dobrym skutkiem, bo w 2007 roku był w dziesiątce najbardziej wpływowych ludzi świata). I temu właśnie ma służyć projekt „tydzień inny niż wszystkie”. Jest to umiarkowana wersja eksperymentu Colina w pigułce. To sposób na pokazanie, że w 1 tydzień możemy znacznie zmniejszyć swój ślad węglowy, co w skali roku przełoży się na znaczną oszczędność dla naszego środowiska, kieszeni (to przy okazji), oraz – co wcale nie jest oczywiste – zwiększy nasze subiektywne poczucie szczęścia i wolności.

No dobrze – ale czy to wszystko jest na tyle interesujące, żeby lekko nietypowy projekt jakiegoś amerykańskiego dziennikarza miał śledzić cały świat? Żeby tysiące ludzi miało stać się na tydzień królikami doświadczalnymi, i na własnej skórze przekonać się, czy zagadnienia które lobbuje Colin mają sens? Jest jedna rzecz, która właśnie do tego skłania – która wyróżnia ten projekt od setek innych. Popatrzcie na główną stronę noimpactproject.org:

Pytanie, które zadaje fundacja Colina nie brzmi „jak mogę uratować Ziemię?”, czy „co zrobić, żeby zmniejszyć swój negatywny wpływ na środowisko?” – bo są to pytania, które do tej pory zadawało tak wielu, a które trafiały do tak niewielu. To nie przekonuje mas, a tylko działaczy środowiskowych, ewentualnie lekko przewrażliwione na punkcie zdrowia jednostki. Dopiero Colin zaczął zadawać pytania, które trafiły w sedno – dopiero on pyta się, „czego TY potrzebujesz?„, „czego TY chcesz?” Jedynie podejście do problemów od strony MOICH potrzeb, a nie planety – wzbudza zainteresowanie w naszym egoistycznym społeczeństwie. Jedynie projekt, który pomaga ludziom poprawić jakość życia (nie mylić z podnoszeniem standardu życia), a przy okazji sugeruje rozwiązania przyjazne dla Ziemi, ma szansę powodzenia. Colin nie mówi „używanie samochodu jest złe, bo pogarsza stan środowiska”. Zamiast tego pyta: „czy chcesz spędzać 20 dni w roku stojąc w korkach i płacić za tą możliwość 15% pensji?” – co dużo bardziej przemawia do ludzi, i to na całym świecie – w Polsce przecież korki nie są mniejsze, a utrzymanie samochodu (łącznie z kosztem paliwa) kosztuje więcej niż 15% średniej pensji.

W maju tego roku Colin odwiedzi Polskę z serią wykładów, co będzie połączone z ogólnopolską akcją „tygodnia innego niż wszystkie”. Wcześniej, bo już w dniach 7-14 kwietnia, będzie przeprowadzona faza pilotażowa, w której z radością zgodziłem się wziąć udział. Całość będzie polegała na stopniowej rezygnacji z kolejnych udogodnień, które w znacznym stopniu wpływają na stan naszego globu. Zdecydowałem się na udział w eksperymencie, ponieważ:

– jestem bardzo ciekawy, jak mocno mogę ograniczyć swój – i tak niższy niż średnia – ślad węglowy, i to bez obniżania jakości swojego życia.

– cała idea BARDZO do mnie przemawia, jest wręcz ucieleśnieniem wymarzonego przeze mnie społeczeństwa obywatelskiego.

– chciałbym przybliżyć szczegóły moim czytelnikom i zachęcić Was do udziału w części otwartej eksperymentu, która odbędzie się w maju.

W związku z projektem, chwilowo planuję zwiększyć częstotliwość publikowania wpisów na blogu i postaram się codziennie podsumować miniony dzień. Uwzględniając naturę bloga, chciałbym też zwrócić uwagę na aspekt finansowy – będę starał się podsumowywać oszczędności, które wygeneruję każdego dnia i porównać je z kosztami życia modelowego Kowalskiego. Dlatego zapraszam do zaglądania na bloga w kolejnych dniach i śledzenia moich zmagań z kosztownymi dla Ziemi nawykami. Tak jak Colin, postanowiłem zrobić królikiem doświadczalnym nie tylko siebie, ale również moją rodzinę 🙂 Trzymajcie kciuki – zaczynamy już jutro!

 

Jeszcze przed startem projektu zachęcam Was do obliczenia swojego śladu węglowego. Mój to 7,18 ton CO2/rok i mimo że jest o ponad tonę niższa niż średnia dla Polski, to uważam, że mogę dać z siebie dużo więcej. Zwłaszcza, jeśli pomyśli się o interpretacji tego wyniku – mówi on bowiem, że musiałoby istnieć 7,18 planet takich jak Ziemia, i to tylko po to, żeby zatrzymać zmiany klimatu.  Tą wartość niestety mocno podnosi zamiłowanie do dalekich podróży samolotowych – bez tego generowałbym 1,5 tony CO2 rocznie mniej – szczerze mówiąc dało mi to trochę do myślenia w kwestii dalszych podróży. Bo niby zawsze szukam „okazji” – ofert last minute, ostatnich, przecenionych miejsc w samolocie, który przecież i tak pokona tą trasę – ale może w ten sam sposób myśli więcej osób, i w konsekwencji generuje to dodatkowy ruch lotniczy. Ale nie ma co się tłumaczyć – mimo swojego światopoglądu tylko nieznacznie zaniżam polską średnią (8,3 ton CO2) i trzeba coś z tym zrobić. A jaki jest Twój ślad węglowy? Zaproponowany kalkulator jest bardzo przyjazdy i w świetny sposób pokazuje wyniki, które są aktualizowane na bieżąco – daje to możliwość „zabawy” z wartościami i sprawdzenia, o ile bardziej przyjaźni bylibyśmy dla Ziemi, gdybyśmy zmienili wybrane nawyki. Bardzo zachęcam do spędzenia kilku minut z tym narzędziem, które wygląda bardzo zachęcająco – zresztą sami spójrzcie:

[Edytowany 08.04.2013] Kolejne wpisy w tygodnia innego niż wszystkie:
Dzien 1: Konsumpcji mowimy NIE
Dzien 2: Ograniczamy odpady
Dzień 3: Transport
Dzień 4: Jedzenie
Dzień 5: Energia
Dzień 6: Woda
Dzień 7: Wolontariat i podsumowanie

[Edytowany 20.04.2013] Dotarłem do informacji na temat finansów osobistych rodziny Beavenów przed i po eksperymencie. Ich wydatki zmniejszyły się aż o 50%, pozwalając odkładać jedną z dwóch pensji, mimo że wcześniej „przejadali” co miesiąc obie. Mam nadzieję, że Wam również uda się w znaczny sposób wpłynąć na budżet domowy dzięki uczestnictwu w „tygodniu innym niż wszystkie” i trzymaniu się nowych zasad również po jego zakończeniu. Zastanawia mnie jednak, czemu ten – przecież kluczowy – aspekt nie jest poruszany w całym projekcie No Impact Project.

Przypominam, że już można się zapisywać do otwartej tury: http://innytydzien.pl/przylacz-sie/wez-udzial-w-eksperymencie/ Serdecznie zapraszam!